Bộ Tài chính vừa mới có báo cáo tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện chính sách thu liên quan đến tài sản. Dựa trên số liệu của Bộ Tài chính, riêng năm 2017, theo thống kê, tổng số thu thuế, lệ phí liên quan đến tài sản lên tới 137.764 tỷ đồng.
Theo đó, các khoản thu này gồm, các khoản thu khi xác lập quyền sở hữu, quyền sử dụng và thu khi đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản như tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền bán nhà thuộc sở hữu nhà nước, lệ phí trước bạ.
Các khoản thu trong quá trình sử dụng tài sản là thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.
Các khoản thu khi chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản là thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, số thu từ tiền sử dụng đất giai đoạn 2012-2017 chiếm khoảng 6,6% tổng thu ngân sách, tương đương 9,1% tổng thu nội địa và 14,7% tổng thu Ngân sách địa phương. Cụ thể, số thu này liên tục tăng qua các năm, năm 2015, số thu tiền sử dụng đất là 45.141 tỷ đồng nhưng đến năm 2016 con số lên tới 99.696 tỷ đồng. Năm 2017, mức thu tiền sử dụng đất có giảm xuống 79.500 tỷ đồng.
Về tiền thuê đất, thực chất, thuê đất là một hình thức mà tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có thể lựa chọn khi sử dụng đất của Nhà nước vào các mục đích như sản xuất, kinh doanh…. Việc thu tiền thuê đất được thực hiện theo hai hình thức là trả tiền thuê đất hàng năm và thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê.
Số thu tiền thuê đất giai đoạn 2012-2017 chiếm khoảng 1,3% tổng thu ngân sách nhà nước, tương đương khoảng 1,78% tổng thu nội địa và 2,88% tổng thu ngân sách địa phương. Tiền thuê đất năm 2012 đạt 7.559 tỷ đồng đến năm 2017 đã đạt 15.654 tỷ đồng.
Về khoản tiền bán nhà thuộc sở hữu nhà nước, đây là những nhà, đất có giá trị lớn, giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Theo quy định của pháp luật hiện hành về quản lý sử dụng tài sản nhà nước, đối với trường hợp nhà đất dôi dư, hiệu suất sử dụng tài sản thấp thì thực hiện bán tài sản, chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Số thu tiền bán nhà thuộc sở hữu nhà nước giai đoạn 2012-2017 chiếm khoảng 0,13% tổng thu ngân sách nhà nước, tương đương khoảng 0,19% tổng thu nội địa và 0,29% tổng thu ngân sách địa phương.
Năm 2012, khoản tiền bán nhà thuộc sở hữu nhà nước là 1.908 tỷ đồng, đến năm 2017 đạt 2.205 tỷ đồng.
Về khoản lệ phí trước bạ, đây là khoản phí được áp dụng đối các tài sản là nhà, đất, súng, tàu thuyền, tàu bay, ôtô, xe máy. Số thu lệ phí trước bạ giai đoạn 2012-2017 chiếm khoảng 2% tổng thu ngân sách, tương đương 2,7% tổng thu nội địa, 4,3% ngân sách địa phương.
Cụ thể, năm 2012, số thu lệ phí trước bạ đạt 11.816 tỷ đồng, năm 2017 đạt 20.209 tỷ.
Đối với thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, theo Bộ Tài chính, thuế này có số thu bình quân khoảng 1.300 tỷ đồng mỗi năm và tốc độ tăng bình quân hàng năm 1,3%.
"Nguồn thu từ thuế sử dụng đất phi nông nghiệp giai đoạn 2012-2016 chiếm trung bình khoảng 0,15% tổng thu ngân sách, tương đương khoảng 0,3% thu ngân sách địa phương. Đây là số thu không lớn nhưng là nguồn thu ổn định, tạo được nguồn thu thường xuyên, phục vụ tốt yêu cầu quản lý và điều tiết vĩ mô nền kinh tế, tăng thêm nguồn kinh phí giúp Nhà nước đầu tư vào lĩnh vực quản lý đất đai, từng bước thực hiện chính sách động viên công bằng giữa các tầng lớp dân cư, góp phần thực hiện các nhiệm vụ chi của địa phương", báo cáo của Bộ Tài chính cho hay.
Năm 2017, số thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đạt 1.176 tỷ đồng.
Một khoản thuế quan trọng khác đó là thuế sử dụng đất nông nghiệp, theo báo cáo của Bộ Tài chính, việc bổ sung miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 thì Số thu thuế sử dụng đất nông nghiệp ước tính còn khoảng 5,7 tỷ đồng.
Thuế khi chuyển nhượng sở hữu, quyền sử dụng tài sản được Bộ Tài chính thống kê đạt bình quân hàng năm khoảng 12.407 tỷ đồng, chiếm trung bình khoảng 1,75% tổng thu ngân sách nhà nước, tương đương khoảng 2,87% thu ngân sách địa phương. Năm 2017, số thu thuế này lên tới trên 19.000 tỷ đồng.
Mới đây, Bộ Tài chính đã đưa ra dự thảo Luật thuế tài sản trong đó đề xuất đánh thuế tài sản với đất, nhà ở, ô tô... Theo tính toán với phương án đánh thuế nhà ở trên 700 triệu đồng ở mức 0,4%, Bộ Tài chính sẽ thu về mỗi năm 31.000 tỷ đồng. Hiện dự thảo đang được lấy ý kiến rộng rãi trong dư luận và nhận được nhiều ý kiến trái chiều.
Theo Bạch Dương - http://vneconomy.vn
Ban Biên tập VVFC - Tiền thân là Trung tâm Thẩm định giá Bộ tài chính
