DN không còn vốn nhà nước cũng phải rà soát sai phạm
Theo Bộ Tài chính, thời gian qua, việc sắp xếp, xử lý cơ sở nhà, đất của các DN đã góp phần ổn định sản xuất kinh doanh, phát triển DN, đồng thời thúc đẩy quá trình tái cơ cấu, cổ phần hóa DN theo chủ trương của Đảng và nhà nước. Tuy nhiên, tình hình thực tế cho thấy việc quản lý, sử dụng đất đai, cơ sở nhà, đất của các DN còn thực sự chưa hiệu quả, đặc biệt là việc bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, góp vốn liên doanh, liên kết, chuyển mục đích sử dụng đất…, cá biệt có những trường hợp sai phạm bị cơ quan chức năng xử lý.
Để thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, pháp luật về đầu tư vốn nhà nước vào DN và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại DN, Bộ Tài chính đã dự thảo chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ để yêu cầu các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện rà soát, sắp xếp lại, xử lý cơ sở nhà, đất của các DN.
Theo đó, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện sắp xếp lại, xử lý nhà, đất đối với doanh nghiệp nhà nước (DNNN) và DNNN cổ phần hóa, đảm bảo quản lý đất đai và tài sản trên đất của DN chặt chẽ, hiệu quả và đúng quy định của pháp luật.
Các DNNN đã thực hiện cổ phần hóa, DN thực hiện thoái vốn nhà nước mà đến ngày 1/1/2018 còn vốn nhà nước hoặc vốn của DN cấp trên từ 50% vốn điều lệ trở xuống, thì các bộ, ngành, địa phương thực hiện và rà soát lại việc tuân thủ các quy định pháp luật liên quan và kiến nghị biện pháp quản lý, sắp xếp lại, xử lý nhà, đất phù hợp.
Đối với các DNNN đã thực hiện cổ phần hóa, DN thực hiện thoái vốn nhà nước mà đến ngày 1/1/2018 không còn vốn nhà nước hoặc vốn của DN cấp trên, thì UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm chỉ đạo các DN thực hiện kê khai, báo cáo tình hình quản lý, sử dụng các cơ sở nhà, đất trên địa bàn tỉnh, thành phố. Trên cơ sở đó, thực hiện rà soát việc tuân thủ các quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về DN, pháp luật về cổ phần hóa DN, pháp luật về đầu tư vốn nhà nước vào DN và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại DN và pháp luật khác có liên quan trong quản lý, sử dụng nhà, đất. Trường hợp có dấu hiệu sai phạm phải đề xuất hướng xử lý, báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, giải quyết.
Rà soát việc quản lý, sử dụng tiền thu từ đất
Dự thảo chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ cũng quy định rõ việc rà soát đối với các DNNN đã thực hiện cổ phần hóa, DN thực hiện thoái vốn nhà nước mà đến ngày 1/1/2018 còn vốn nhà nước. Theo đó, sẽ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty nhà nước rà soát việc thực hiện sắp xếp lại, xử lý các cơ sở nhà đất của các DN khi cổ phần hóa theo các quy định pháp luật tại từng thời kỳ.
Trong đó xác định rõ: Các trường hợp đã được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thì rà soát việc quản lý, sử dụng cơ sở nhà, đất theo phương án đã được duyệt. Các trường hợp chưa được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt phương án xếp lại, xử lý nhà, đất, thì phải nêu rõ lý do, thực trạng việc quản lý, sử dụng nhà, đất. Trong trường hợp sai phạm cần báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền về biện pháp xử lý.
Đối với các trường hợp đã cơ quan, người có thẩm quyền quyết định xử lý nhà đất tại vị trí cũ để tạo nguồn kinh phí thực hiện di dời theo Quyết định số 86/2010/QĐ-TTg, thì thực hiện rà soát việc theo đúng phương án xử lý nhà, đất tại vị trí cũ theo quy định của cơ quan có thẩm quyền. Đồng thời, rà soát việc quản lý, sử dụng số tiền thu được từ bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất; tiền chuyển mục đích sử dụng đất; tiền bồi thường, hỗ trợ về đất, tài sản gắn liền với đất bị thu hồi trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh...
Ngoài ra, phải rà soát việc xác định giá trị quyền sử dụng đất, tài sản trên đất trong phương án cổ phần hóa, làm rõ những cơ sở nhà, đất đã được tính trong giá trị DN khi cổ phần hóa, giá trị quyền sử dụng đất, tài sản trên đất có hay không tính vào giá trị DN. Trường hợp giá trị quyền sử dụng đất, tài sản trên đất không được tính vào giá trị DN thì cần làm rõ trách nhiệm quản lý, sử dụng đối với cơ sở nhà, đất này và báo cáo cấp có thẩm quyền để xử lý.
Trường hợp các DN được cấp có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để đầu tư kinh doanh bất động sản, phải rà soát giá trị quyền sử dụng đất tính trong giá trị DN theo quy định của Nghị định của Chính phủ về việc chuyển DNNN và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do DNNN đầu tư 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần hoặc việc thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với đất đai khi chuyển mục đích sử dụng đất. Đồng thời, rà soát việc góp vốn của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, các DN có vốn nhà nước thành lập các công ty đầu tư bất động sản để thực hiện dự án đầu tư trên cơ sở góp vốn từ giá trị tài sản trên đất là cơ sở nhà, đất của các DN này.
Việc quản lý đất đai trước và sau cổ phần hóa trên thực tế đã xảy ra nhiều sai phạm, gây thất thoát tài sản nhà nước. Khi Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị này, việc tổng rà soát sẽ làm rõ trách nhiệm và những sai phạm, góp phần quản chặt tài sản nhà nước, tránh thất thoát, lãng phí./.
