Theo chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ cho rằng: Từ trước DNNN đã tồn tại quá lâu trong thể chế được ưu tiên, ưu đãi, bao cấp nên tư duy và thói quen vẫn chưa thay đổi được triệt để. Trong đó, môi trường đầu tư kinh doanh có phần chưa thật sự bình đẳng, DNNN vẫn được ưu tiên, ưu đãi về số mặt như đất đai, vốn,…Một lý do nữa, nhiều doanh nghiệp nhà nước hoạt động không hiệu quả, hoặc hiệu quả thấp, sức cạnh tranh trên thị trường yếu, thua lỗ kéo dài không giải quyết được nên vẫn trông vào nhà nước hỗ trợ.
Mới đây Tập đoàn hoá chất (Vinachem) vừa kiến nghị xin sửa Luật thuế để áp thuế cao hơn đối với phân đạm nhập khẩu để giá thành phân đạm của Vinachem sản xuất cạnh tranh được với hàng nhập khẩu, tạo điều kiện cho Vinachem xử lý các doanh nghiệp yếu kém.
Nhận định về vấn đề này, Chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ cũng cho rằng: Khi đã có luật dứt khoát phải làm theo luật. Do đó cần phải kiên quyết khắc phục tình trạng không làm theo luật. Không chỉ về phía doanh nghiệp mà còn về phía các cơ quan quản lý cần phải nghiêm khắc, nghiêm túc trong vấn đề này. Cơ chế “xin - cho” thể hiện không bình đẳng, không minh bạch, sinh ra tiêu cực và tham nhũng.
“Tôi hoàn toàn ủng hộ ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ vừa qua là kiên quyết thực hiện thị trường dân chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc giải quyết những yếu kém của doanh nghiệp nhà nước và trong việc thực hiện cổ phần hóa. Các các bộ, ngành, cơ quan quản lý cùng doanh nghiệp phải triệt để chấp hành, cần phải có những giải pháp xử lý triệt để, dứt khoát”. Chuyên gia Lưu Bích Hồ nhấn mạnh.
Trong khi đó, ông Đặng Quyết Tiến - Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho rằng: Vấn đề Vinachem đề xuất tăng thuế giá trị gia tăng đối với phân bón, sản xuất phân bón. Đây là một trong những ý kiến của rất nhiều doanh nghiệp sản xuất phân bón trong Hiệp hội phân bón của Việt Nam. Không chỉ có mỗi Vinachem nêu mà còn rất nhiều doanh nghiệp khác, doanh nghiệp có vốn nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, kinh doanh, vì vậy chúng ta cần rà soát kỹ. Nếu việc tăng thuế này đem lại lợi ích cao hơn cho các doanh nghiệp, đặc biệt hỗ trợ cho phát triển nông nghiệp, nông thôn theo đúng định hướng công nghệ cao và công nghệ sạch, thì chúng ta cần xem xét đánh giá tác động để ủng hộ.
Vấn đề này được bàn rất nhiều và trong Hiệp hội phân bón cũng đã nêu. Đối với tập đoàn hóa chất hiện nay có 4 dự án đang khó khăn, thua lỗ, việc cơ cấu sắp xếp lại doanh nghiệp này phải tôn trọng theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đúng theo Nghị quyết của Đảng và chỉ đạo của Quốc hội đó là theo cơ chế thị trường. Có nghĩa, đầu tiên phải cắt giảm chi phí, đổi mới lại cách quản trị, những gì không hơp lý phải bỏ. Thứ hai, giá thành sản xuất phải có sức cạnh tranh, nếu sản xuất ra không bán được thì phải dùng biện pháp khác mạnh hơn, chứ không chỉ giải pháp về thuế. Thuế chỉ là một trong những giải pháp hỗ trợ chung và bình đẳng cho các thành phần kinh tế. Luật đã quy định, các thành phần kinh tế phải hoạt động bình đẳng theo luật.
“Đối với phân bón hóa chất, đó là một trong những tiếng nói chung của các hiệp hội phân bón. Tuy nhiên đối với hóa chất, tôi cho rằng đây không phải là vấn đề căn cơ. Căn cơ nhất là phải xem xét lại mình có gì chưa trọn vẹn, chưa đúng thị trường, còn bao cấp không, cái gì đang trông chờ vào nhà nước thì bỏ ngay, tập trung nhìn thẳng vào sự thật”. ông Tiến nhấn mạnh.
Với những giải pháp Chính phủ đưa ra và kiên quyết phải theo thị trường, trong 4 doanh nghiệp có 2 doanh nghiệp của hóa chất hoạt đông có hiệu quả, đã có lãi; 2 doanh nghiệp vẫn còn khó khăn, những doanh nghiệp này vẫn tiếp tục cần phải cơ cấu lại.
“Cần phải quán triệt tư tưởng nhận thức của Nghị quyết Đảng, Nghị quyết Quốc hội là các doanh nghiệp nhà nước phải đi theo thị trường. Nếu không làm được, không cạnh tranh được với thành phần kinh tế tư nhân thì hãy giải phóng nguồn lực của mình để cho thành phần kinh tế khác phát triển. thực sự phải đổi mới theo cơ chế thị trường”. Ông Tiến nhấn mạnh./.
Theo H.Thọ - www.mof.gov.vn
Ban Biên tập VVFC - Tiền thân là Trung tâm Thẩm định giá Bộ Tài chính
